Terugblik: Lezing ‘NeoBio: Biotech & Productdesign’ – Nicole Spit

Of: hoe gedesigned (dierlijk) leven in de toekomst onze gezondheid bewaakt.

Ondanks de drukkende warmte op dindag 4 juni 2019 hadden toch zo’n 35 mensen de weg weten te vinden naar Cube design museum voor de lezing van Nicole Spit. Niet voor niets: het bleek een zeer verrassende avond.

Theo Ploeg, o.a. docent aan Zuyd HS, trapte af met een korte introductie over ‘speculatief ontwerpen’: het vanuit designperspectief kijken naar de toekomst als tegenhanger van de gangbare manier van werken: denken vanuit het nu. Speculatief design kijkt daarbij naar de grote issues in de wereld waaronder: gezondheid, voeding, migratie, milieu, etc. Neobio, het project van Nicole Spit is daarbij een goed voorbeeld.

Nicole Spit: NeoBio

Zo zette Nicole Spit tijdens de Dutch Design Week 2018 velen aan het denken met haar presentatie over NeoBio in het Veemgebouw. Haar presentatie vanavond begon met het laten zien van een aantal voorbeelden van kunstenaars en designers met wat zij verstaat onder NeoBio.

Zo is daar haar eigen Biowatch. Een kruising van horloge en een soort levende rups die je gezondheid monitort en vertelt wat te doen met bijvoorbeeld je suikerspiegel. Een tweede voorbeeld: genetisch gemanipuleerd slakken die zich aan de buitenkant van een kantoorgebouw bevinden en informatie doorgeven over bijvoorbeeld de luchtkwaliteit. Verre toekomst of toch niet?

In deze voorbeelden komt wel alles samen. Biotechnologie die gebruikt maakt van levende wezens. Nieuwe organismen die we zelf gemaakt hebben door het synthetisch herprogrammeren van cellen en het ontwerpen van nieuwe cellen. Dit ontwerpen met levende materie kan mogelijk worden dankzij de Crispr/Cas9 techniek. Nu al kan de wetenschap gericht knippen en plakken in DNA: Oude strings van genen eruit en nieuwe erin. Daardoor ontstaat een gewenste DNA-wijziging en ontstaan genetisch gemodificeerde organismen.

Een voorbeeld waarin deze techniek al is toegepast, is van kunstenaar Eduardo Kac. Hij weet met behulp van een GFP-gen (bacteriën) te zorgen dat dieren zoals konijnen oplichten. Dat klinkt absurd… maar aangezien voor gebruik van deze technieken nu al protocollen voor zijn bij o.a. het RIVM, dat zegt genoeg.

Zo geeft Spit noch diverse voorbeelden van wat er nu al mogelijk is c.q. bedacht wordt. Het Kweekvleeskookboek van Next Nature Network. Of de met gist en bacteriën bewerkte jurken van mode-ontwerper Martin Margiela.  Maar ook Philips experimenteert al met algen en microben in hun mini keuken kringloopsysteem:  Microbial Home. Ze laat producten zien die gedesigned zijn met behulp van mycelium. Door draden in een bepaalde vorm te laten groeien ontstaat er een organisch product.

Ook laat ze een 100% energie zelfvoorzienend gebouw zien, door een bepaald soort algen toe te passen. Bacteria powered light! Ook te zien in de huidige tentoonstelling Nature in het Cube designmuseum. Overigens kun je met algen ook 3D printen omdat je deze kunt omzetten naar polymeren.

Vervolgens laat Spit nog een aantal verrassende toepassingen zien die zij zelf bedacht en gedesigned heeft met behulp van de wetenschappers van Waag, instituut voor technology & society in Amsterdam. Zoals een zeeslak die fotosynthese tussen zijn huidplooien kan stoppen (endosymbiose) en zo wekenlang kan overleven zonder op zoek te gaan naar voedsel. Spit laat zien hoe ze dit toepast bij mensen met bio tattoos waar we van zouden kunnen leven.

In een ander project laat ze zien hoe je sensorische informatie uit onze hersenen (neurale paden) zou kunnen halen die je vervolgens opslaat om op een later tijdstip weer in te brengen. Memory synthesizer set. Of beelden uit je hersenen die rechtstreeks kunt zien met behulp van een supersensor (gemanipuleerd levend wezen). Brain computer interface. Ook laat ze een soort mosselbanken zien waar tanden zouden kunnen groeien op basis van gecodeerde stamcellen. Ze laat zien dat je wellicht elektronica kunt laten communiceren met levende cellen (te programmeren via Cello). Je kunt dus cellen bouwen. Informatie terugkrijgen uit de cellen. Biotronicals. Dit creëert behoefte aan tactiliteit. Touch screens. Virtual reality. Dus weer een andere manier van denken voor designers.

Kortom wat NeoBio doet is eigenschappen van dieren gebruiken om organen samen te stellen voor een ander gebruik. Maar meer nog dan te laten zien wat allemaal mogelijk is gaat het Nicole Spit om het aan zwengelen van een brede maatschappelijke discussie op basis van de juiste kennis. Niet alleen voor wetenschappers maar juist ook voor de man en de vrouw in de straat. Vervolgens moeten designers heel goed nadenken wat ze met alle verworvenheden moeten en kunnen doen. Immers ontwerpen met (semi-)levende wezens vraagt andere en nieuwe vaardigheden.

Spit roept ontwerpers, filosofen, sociologen, medici maar ook gewone mensen op om deel te nemen aan en het betrekken in het ontwerpproces. Wat willen zij. Welke ideeën hebben zij. Alle disciplines bij elkaar leveren betere resultaten op. Omdat er nu al veel gebeurd op dit gebied. Zoals de competitie van iGem waarin iedereen kan meedoen om met behulp van Biobricks nieuwe organismen te bouwen. Ontwerpen met biologisch materiaal in plaats van Lego!

Tegelijkertijd is Spit bezorgd om wat de grote tech bedrijven & giganten als Alphabet/Google, Facebook en Elon Musk met biotech doen. Deze bedrijven investeren nu al miljoenen in verschillende ontwikkelingen. Er is duidelijk sprake van commercie versus ethiek. Daarom is het ook van belang dat er globale regulering komt met afgesproken protocollen. Afgelopen jaar werd door venture capatalists 15 miljard geïnvesteerd in biotech projecten. Spit verwijst daarbij ook naar de discussie rondom gemodificeerd voedsel en de schandalen van Monsato. En naar Neuralink van Elon Musk waarbij je hersencapaciteit kunt downloaden en je zo ook na je dood herinnerd kunt blijven.

Biohackers.
Biocrime.
Bioterrorisme….

Door alle ontwikkelingen open source te maken zorg je er in ieder geval voor dat ontwikkelingen een  versnelling krijgen en kwaadwilligen minder vat op de materie.

En met een hoofd vol vragen, ideeën en verwondering keerde iedereen huiswaarts.